विप्लव, जनार्दन र घनश्याम भन्छन्–‘निराशा चिर्न वामपन्थी धुव्रीकरण जरुरी’

बुटवल, १३ भदौ । नेपालका तीन कम्यूनिष्ट पार्टीका नेताहरुले वामपन्थी कम्यूनिष्ट पार्टीहरुमा धुव्रीकरण जरुरी रहेको बताएका छन् । देशमा देखिएको निराशा र छटपटीबाट मुलुकलाई अगाडि बढाउन र वर्तमान राजनीतिक संकट समाधानका लागि बलियो कम्यूनिष्ट पार्टी निर्माणमा जुट्नुपर्ने बताएका हुन् । शहिद वेपत्ता स्मृति प्रतिष्ठान नेपालले बिहीबार रुपन्देहीको बुटवलमा गरेको वर्तमान राजनीतिको संकट र निकास विषयक अन्तरक्रिया कार्यक्रममा बोल्दै नेताहरुले यस्तो बताएका हुन् । 

कार्यक्रममा नेपाल कम्यूनिष्ट पार्टीका महासचिव नेत्रविक्रम चन्द ‘विप्लव’ ले भ्रष्टाचारले नेपाल खाइसकेको बताउनुभयो । उहाँले भिजिट भिसा प्रकरणमा त्रिभुवन विमानस्थलमा एकै दिन ५० लाख घुस खाने गरिएको प्रसंग उल्लेख गर्नुभयो । ‘हामीले रमेश लेखकलाई कांग्रेसभित्रको बुद्धिजीवि ठानेका थियौं, तर उहाँमाथि नै दैनिक ५० लाखसम्म घुस बुझाएको उहाँकै कर्मचारीले आरोप लगाएको देखियो नी’विप्लवले भन्नुभयो–‘यस्तै घुस र भ्रष्टाचारका घटनाहरु अन्य धेरै क्षेत्रमा भएका छन् बाहिर आइरहेका पनि छन् ।’ 

उहाँले उपप्रधानमन्त्री भइसकेका नारायणकाजी श्रेष्ठले न्यायलयमा पैसा बिना केही नहुने भनेर दिएको अभिव्यक्तिले देशको अवस्था झल्काएको बताउनुभयो । उहाँले मुलुकमा देखिएको वर्तमान समस्या दलाल पूँजीवादी संरचना भएको बताउनुभयो । उहाँले नेपाली राजनीति गणतन्त्र प्राप्तीपछि कुन वर्ग, कुन विचार र कुन नेतृत्व भन्ने टुंगोमा नपुग्दा आएको बताउनुभयो । उहाँले गणतन्त्रसम्मको परिवर्तनलाई आत्मसाथ गर्दै यसपछिको नेतृत्वको पुर्नगठन जरुरी रहेको बताउनुभयो । उहाँले नेपाली समाजलाई अगाडि बढाउन सच्चा, इमान्दार कम्यूनिष्ट पार्टीले नै नेतृत्व गर्नुपर्ने बताउनुभयो । ‘आजको संकटको कारण गणतन्त्रको अर्थतन्त्रमा परिवर्तन नआउनु हो’ उहाँले भन्नुभयो  ।

उहाँले वर्तमान संकटबाट समाधान गर्नका लागि आफूहरुले एउटा बहसको थालनी गरेको बताउनुभयो । उहाँले आफूसहित तीनजनाले काठमाडौंमा बहस गरेपछि देशभर तरंग पैदा गरेको बताउँदै बुटवलको यो छलफललाई पनि चासोका साथ हेरिएको बताउनुभयो । ‘यो बहस के हो ? नयाँ पार्टी बनाउने हो की ? भनेर जिज्ञासा राखेको पाइन्छ’ महासचिव विप्लवले भन्नुभयो–‘यो यति हो भनेर भन्न सकिदैन, ८–१० वटा अन्तरक्रियापछि सकिन पनि सक्छ ।’ उहाँले अहिलेको बहस व्यक्तिको नभइ मुलुकको आवश्यकताले सृजना भएको बताउनुभयो । 

उहाँले नेपालको कम्यूनिष्ट आन्दोलन दिग्भ्रमित भएकाले दिग्दर्शन गर्नका लागि आफूहरुले छलफलको सुरुवात गरेको बताउनुभयो । उहाँले एकता, उज्यालो र श्रमिक जनताको चाहनाको बाटो पहिल्याउने अन्तरक्रिया भएको बताउनुभयो । उहाँले नेपाली विशेषताको समाजवाद आवश्यक रहेको बताउनुभयो ।

त्यस्तै नेकपा (माओवादी केन्द्र) का उपमहासचिव जनार्दन शर्माले कम्युनिष्ट पार्टीहरुको पुनर्गठन आवश्यक रहेको बताउनुभयो । उहाँले अहिलेका कम्यूनिष्ट पार्टीहरुले जनताको मुद्दा नउठाएकाले अब वाम पार्टीहरुबीच पुनर्गठन हुनुपर्ने आवश्यकता औल्याउनुभयो । ‘दलहरु जनताका मुद्दामा स्पष्ट भएनन्, नीतिहरु प्रष्ट भएनन्, बरु अप्रष्ट, अलमल भए’ उहाँले भन्नुभयो –‘दलहरुमा लोकतन्त्र पनि छैन, गरीबी, बेरोजगारी अन्त्य गर्ने बहस पनि छैन ।’ शर्माले पार्टी नेतृत्वले पार्टीमा आफ्नो जयजयकार गर्ने जमात मात्र तयार गरेको तर, लोकतन्त्रको अभ्यासमार्फत विज्ञहरुको टीम बनाउन नसकेको बताउनुभयो ।

दलहरुमा सुशासन र पारदर्शीता पनि नभएको, चुनौति सामना गर्ने क्षमता पनि नभएको शर्माले बताउनुभयो । कम्युनिष्ट पार्टीको पुनर्गठनसँगै आर्थिक प्रणाली पनि पुनःसंरचना गर्न अपरिहार्य भएको उपमहासचिव शर्माको भनाइ छ ।

लोकतन्त्र जनताको भएन, दलाल पूँजीवादकी र भ्रष्टहरुको भयो’–पूर्वमन्त्री शर्माले भन्नुभयो–‘४७ लाखदेखि ५० लाख युवा देशमा रोजगारी नपाएर खाडी राष्ट्रमा छन्, खेतहरु बाँझो छन्, वनजंगल, प्राकृतिक स्रोतसाधनको सही सदुपयोग भएको छैन, यी साधनमाथि दलाल पूँजीवादीको कब्जा छ ।’

मुलुकका आर्थिक नीति पञ्चायतकालीन शैली नक्कल गरेर दलाल पूँजीवादले कब्जा गरेको शर्माको आरोप छ ।  नेता शर्माले माओवादी केन्द्र र एमालेबीच एकता भएर नेकपा भएपछि उत्साह जागे पनि विघटनपछि निराशाको श्रृंखला सुरु भएको टिप्पणी गर्नुभयो । कम्युनिष्ट नेताहरुले लोकतन्त्र र समाजवादको भाषण गरे पनि व्यवहार ठीक उल्टो भएको उहाँले बताउनुभयो । ‘किसानले मल, बिउ, सिंचाई, उचित मूल्य र बजार पाएका छैनन्, शिक्षा, स्वास्थ्य, रोजगारी राज्यको दायित्वमा छैन’–शर्माले भन्नुभयो–‘दलाल पूँजीवादले सबैतिर कब्जा गरेको छ, मुलुक भ्रष्टाचारमुक्त छैन, संविधान पनि पूर्ण कार्यान्वयन भएन ।’

त्यस्तै कार्यक्रममा नेकपा (एकीकृत समाजवादी) का महासचिव घनश्याम भुसालले नेपालमा घुस नखाने नेताको कम्यूनिष्ट पार्टी आवश्यक भएको बताउनुभयो । उहाँले नेपालमा कम्यूनिष्ट पार्टीहरु दलाल पूँजीवादको कब्जामा रहेको उल्लेख गर्दै अब जनतामा देखिएको निराशा र छटपटी चिर्न सुशासनको ग्यारेण्टी दिने क्रान्तिकारी कम्यूनिष्ट पार्टी चाहिएको बताउनुभयो ।

पूर्वमन्त्री भुसालले नेपालमा व्यवस्था र संविधान बदलिए पनि दलहरुको ढाँचा, संरचना र तरिका उस्तै रहेको बताउनुभयो । यी कुराहरु नबदलिदा राजाकै पालादेखिको दलाल पूजीँवाद प्रभावमा दलहरु फसेको उहाँले टिप्पणी गर्नुभयो । भुसालले राजनीतिक रुपमा नेपाली जनतामाथि भयंकर अत्याचार भएको समेत बताउनुभयो । ‘जनतामा विकल्प छैन, सत्ता, सरकार, प्रधानमन्त्री, नेताहरुको गुटले जनतालाई धेरै अपमानित गरेको छ, झुटबाट मान्छे तरंगित छ’ भुसालले भन्नुभयो–‘म त भन्छु समाज बौलाएको छ, यसबाट निकास दिन अब धु्रवीकरण जरुरी छ ।’ उहाँले मुलुक वर्तमान छटपटीबाट नयाँ इतिहास बनाउने प्रसव पीडामा रहेको बताउनुभयो ।

उहाँले वामपन्थी आन्दोलनलाई धु्रवीकरण गर्नुपर्ने बेला आएकाले आफूहरु वर्तमान राजनीतिको संकट र निकासबारे बहसमा आएको बताउनुभयो । परिस्थिति धेरै पाकिसकेको बताउँदै उहाँले अब केन्द्रदेखि वडासम्मै वामपन्थी धुव्रीकरण आवश्यक रहेको बताउनुभयो । उनले पुरानोले काम नगरेको तर, नयाँ नबसिकेकोले सर्पले काँचुली फेर्ने अवस्थामा जस्तै छटपटी भएकाले नयाँ इतिहास बनाउन बहस जरुरी रहेको बताउनुभयो । 

‘पुराना मान्यता भत्केका छन्, तिनका नालयी भत्केका छन्’ उहाँले भन्नुभयो ‘स्वार्थ र भ्रमहरु भत्काएर नयाँ मानक बनाउनुपर्छ ।’  उहाँले क्रान्तिको लागि कसम खाएको व्यक्तिको हिसाबले सपनाले थिचिएर ऐठन हुने अस्थामा आएको बताउनुभउो । माओवादीभित्र जनयुद्ध र एमालेभित्र बहुदलीय जनवादको संकल्प दलाल पूँजीवादको भित्तामा ठोक्किएर घाइते भएकाले मुलुकको भाग्य र भविष्यका लागि एकजुट भएको बताउनुभयो ।  ‘मूलभूत रुपमा युद्ध र शान्तिपूर्ण हुकाई र अनुभवको विभाजन छन्, त्योबाहेक अरु कृत्रिम नक्कली लक्ष्मण रेखाहरु भत्काउनुपर्छ’ भुसालले भन्नुभयो ।

उहाँले पछिल्लो समय नेकपाका महासचिव विप्लव, नेकपा (माओवादी केन्द्र) का उपमहासचिव जनार्दन शर्माले बहस र छलफल गरेको प्रसंगमा आफूहरु कुनै नयाँ पार्टी बनाउनका लागि बहसमा नआएको बताउनुभयो । ‘तीनजना मिलेर अलग पार्टी बनाउने होइन, अर्को पार्टी बन्दैन’भुसालले भन्नुभयो–‘हामीले सही सिद्वान्त बुझाउने र विभाजन नभइ जुटाउने अभियानमा छौं ।’ उहाँले समाजमा उकुसमुकुस तीव्र रुपमा रहेकाले विमर्श जरुरी रहेको बताउनुभयो । उहाँले देउवा, ओली, प्रचण्ड, माधव नेपालदेखि रविसम्म असन्तुष्टि रहेकाले अब नयाँ निकास आवश्यक रहेको बताउनुभयो । उहाँले वर्तमान राजनीतिमा देखिएको समस्याबारे साउन ६ गतेदेखि बहस सुरु भएकोे बताउँदै बुटवलमा आएपछि यसले गति लिने विश्वास व्यक्त गर्नुभयो । ‘हामी तीनजनाले मात्रै गर्नुपर्छ भन्ने रहेन, कम्यूनिष्ट आन्दोलनमा चिन्तितहरुले माथिदेखि वडासम्म बहस गरौं’ भुसालले भन्नुभयो ।

कार्यक्रमको विषयमाथि प्रकाश पार्दै शहिद बेपत्ता स्मृति प्रतिष्ठान नेपालका अध्यक्ष बसन्त सिले केन्द्रदेखि तल्लो तहसम्म भ्रष्टाचारले गर्दा राजनीतिप्रति नै घृणा पैदा भएकाले राजनीतिक समस्याको निकास खोज्नुपर्ने बेला आएको बताउनुभयो । उहाँले जनतामा देखिएको निराशा र वर्तमान राजनीतिको संकटको निकासबारे युवा नेताहरुको सहभागीतामा अन्तरक्रियाले दिशानिर्देशन गर्ने आशा व्यक्त गर्नुभयो । उहाँले शहिद तथा बेपत्ता परिवारहरुको सवालमा काम गर्ने उद्देश्यले स्थापना भएको बताउनुभयो । कार्यक्रममा प्रतिष्ठानका शरद वली, विरेन्द्र सिले लगायतले बोल्नुभएको थियो ।